Lakowanie zębów to zabieg profilaktyczny, którego celem jest ochrona zębów przed próchnicą. Lakowanie polega na zabezpieczeniu bruzd zębów specjalnym materiałem tzw. lakiem. Powierzchnia zębów, szczególnie tych trzonowych, nie jest płaska, jest pełna zagłębień i szczelin ułatwiających rozcieranie pokarmów. To właśnie te miejsca stają się punktem zalegania płytki nazębnej i to właśnie w nich najczęściej dochodzi do zapoczątkowania rozwoju próchnicy. Jedną z metod zabezpieczenia zębów przed chorobą jest lakowanie.
Co to jest
lakowanie zębów?
Lakowanie zębów to profesjonalny zabieg wykonywany w gabinetach
stomatologicznych, który polega na zabezpieczeniu trudnych do
oczyszczenia bruzd i szczelin zębów za pomocą specjalnego
materiału tzw. laku. Jest to zazwyczaj preparat uwalniający jony
fluoru, co dodatkowo pozytywnie wpływa na strukturę szkliwa na
poziomie mikroskopowym. Lak zabezpiecza głębokie bruzdy przed
zaleganiem płytki nazębnej oraz ułatwia oczyszczanie zębów.
Lakowanie pozwala
zabezpieczyć zęby przed próchnicą, która dotyczy zawłaszcza
najmłodszych. Szacuje się, że około 90% polskich dzieci cierpi z
powodu próchnicy. Część z nich w bardzo młodym wieku utraciła
już któryś z zębów stałych z powodu tej choroby.
Powierzchnia żująca zębów trzonowych, zarówno mlecznych, jak i stałych, oraz zębów przedtrzonowych (te występują tylko w komplecie uzębienia stałego) okraszona jest licznymi bruzdami, szczelinami oraz mniejszymi czy większymi zagłębieniami. Są one trudne do oczyszczenia nawet przy prawidłowej higienie jamy ustnej. Miejsca te to tzw. miejsca retencji płytki nazębnej i to właśnie w nich najczęściej rozpoczyna się proces próchnicowy. Szczególnie narażone są pierwsze zęby trzonowe stałe, które dodatkowo – z powodu długiego czasu wyrzynania – pozbawione są naturalnej drogi oczyszczania, wynikającej z kontaktu zębów górnych i dolnych. Wyrzynają się one ok. 6-7 roku życia, jako jedne z pierwszych zębów stałych.
Kiedy i jakie
zęby należy lakować?
Lakowanie jest zabiegiem, którym może zostać przeprowadzony na
wszystkich zębach trzonowych, zarówno mlecznych, jak i stałych,
oraz na zębach przedtrzonowych. Najczęściej lakuje się zęby
trzonowe stałe (szczególnie pierwsze trzonowce). Lakowanie powinno
przeprowadzić się możliwie jak najszybciej po wyrznięciu zęba, a
więc w przypadku pierwszych zębów trzonowych stałych w wieku ok.
6-8 lat. Następnie warto zgłaszać się na wizyty kontrolne do
stomatologa i na bieżąco lakować kolejno pojawiające się zęby.
Powierzchnia zęba, który zostanie poddany zabiegowi, powinna być
wolna od jakichkolwiek oznak próchnicy.
Jak przebiega
lakowanie zębów?
Lakowanie zębów jest zabiegiem szybkim i bezbolesnym. Mały pacjent
może wybrać sobie kolor laku, który ma zostać użyty (o ile
gabinet dysponuje kolorowymi materiałami). W pierwszym etapie
stomatolog oczyszcza powierzchnię zęba, do której przymocowany
będzie lak. Służy do tego specjalna szczoteczka, montowana na
mikrosilnik. Wyglądem i sposobem działania przypomina ona zwykłą
szczoteczkę elektryczną. Po dokładnym oczyszczeniu bruzd, na
powierzchnię zęba naniesiony zostaje wytrawiacz w postaci żelu.
Dzięki niemu materiał stosowany do uszczelnienia bruzd dokładnie i
mocno przylega do powierzchni zęba. Wytrawiacz zostaje wypłukany
wodą, a powierzchnia zęba dokładnie wysuszona. Suchość podłoża
to podstawa, dlatego podczas zabiegu konieczne jest stosowanie
wałeczków ligniny pochłaniających ślinę i zachowujących ząb w
suchości. Następnie lekarz nanosi na bruzdy cienką warstwę laku i
dokładnie ją rozprowadza – powinien on szczelnie pokryć
wszystkie bruzdy i zagłębienia na powierzchni żującego zęba. Lak
szczelinowy ma płynną konsystencję, dlatego bardzo łatwo go
rozprowadzić. Na koniec lak naświetla się specjalną lampą, co
powoduje związanie preparatu. Jego konsystencja przechodzi z postaci
płynnej w postać stałą. Teraz pozostaje tylko sprawdzić, czy
założony lak nie zaburza zwarcia, czyli czy ząb nie „wystaje”
ponad inne zęby.
WARTO WIEDZIEĆ
Czym różni się lakowanie, lakierowanie i lapisowanie zębów?
Chociaż ich nazwy są bardzo do siebie podobne, każdy z tych trzech
zabiegów polega na czymś innym.
Lakowanie zębów polega na zabezpieczeniu nierówności powierzchni zęba za pomocą specjalnego materiału zwanego lakiem
Lakierowanie polega na pokryciu całej powierzchni zęba cienką warstwą preparatu uwalniającego fluor. Zadaniem fluoru jest wzmocnienie mikroskopowej struktury szkliwa, przez co staje się ono odporniejsze na spadek pH w jamie ustnej. Założony preparat fluorowy zasycha na zębie, tworząc cienką osłonkę, która po kilkunastu godzinach zostaje wypłukana.
Lapisowanie jest metodą leczenia próchnicy, która polega na próbie zahamowania procesu próchnicowego z użyciem specjalnych preparatów chemicznych, najczęściej azotanu srebra. Po przeprowadzonym lapisowaniu dochodzi do przebarwienia leczonych zębów na czarny kolor.